Zapewne każdemu z nas zdarzyło się odwlec w czasie załatwienie jakiejś sprawy, zwłaszcza jeśli była stresująca lub nieprzyjemna. Nie ma w tym nic niepokojącego, o ile takie postępowanie nie staje się naszym regularnym zachowaniem, przez które zaczynamy zaniedbywać obowiązki. W takiej sytuacji mówimy bowiem o prokastynacji. Czym ona jest?

Co oznacza prokastynacja?

Słowo to w języku łacińskim oznacza odroczenie lub zwłokę. Potocznie prokastynacją nazywamy ociąganie się lub odwlekanie działań w czasie. Jest to także dobrowolne zwlekanie z realizacją zadań, pomimo wiedzy, że przyniesie nam to więcej szkody niż pożytku. Zachowanie to dotyczy zarówno błahych spraw (np. sprzątanie), jak i poważnych (np. nauka do egzaminu).

Niestety wiedza na temat tego czym jest prokastynacja nie sprawi, że nasze mechanizmy działania nagle się zmienią. Jest to bowiem swego rodzaju nałóg. Przez niektórych psychologów uznawana jest także za zaburzenie psychiczne. Wynika to z faktu powtarzalności działań (i ich skutków), które towarzyszą temu zaburzeniu, pogarszając jakość życia chorego.

Mechanizm działania prokastynacji

Odkładanie stresujących spraw „na później” sprawia nam pewnego rodzaju przyjemność i przynosi ulgę. Nie musimy bowiem zajmować się nieprzyjemną dla nas czynnością a czymś, co sprawi nam radość. Podświadomie wiemy, że to zły pomysł. Jednak realizujemy go, tłumacząc sobie odwlekanie sprawy zmęczeniem czy koniecznością zrelaksowania się.

Niestety nasza radość mija, wraz ze zbliżającym się terminem wykonania odłożonej w czasie sprawy. W jej miejsce pojawiają się stres i wyrzuty sumienia. Często bowiem okazuje się, że na wykonanie zadania mamy za mało czasu. Paradoksalnie przez powstały stres możemy odwlec je kolejny raz. Mechanizm ten może powtarzać się do czasu, gdy odkładanie sprawy nie będzie dłużej możliwe.

Co jest przyczyną prokastynacji?

Wiele osób może uważać prokastynację za przejaw lenistwa lub brak motywacji do działania. Nie jest to jednak prawda. Postawa „zwlekająca” ma zupełnie inne podłoże i może być następstwem różnych zaburzeń. Może być wynikiem depresji, fobii społecznej, lęków, ADHD, problemów z koncentracją czy strachu przed porażką.

Może zdarzyć się, że prokastynacja rozwinie się u nas w wyniku stresu i obaw przed konfrontacją z rzeczywistością. Mogą ją także powodować złe doświadczenia z przeszłości, nadmierny stres i złe skojarzenia przy w wykonywaniu jakiejś czynności. Jeśli zaburzenie to utrudnia nam życie, powinniśmy skorzystać z pomocy psychologa.

Pomoc psychologa w leczeniu prokastynacji

Jeśli nie jesteśmy w stanie poradzić sobie samodzielnie z problemem wystarczy, że wpiszemy w Internecie hasło psycholog Warszawa, aby znaleźć specjalistę, który nam pomoże. Bardzo często to właśnie on nauczy nas, jak walczyć z prokastynacją, czyli terminowo i bez stresu wykonywać obowiązki. Pomoże nam także usunąć przyczynę tego zaburzenia, np. odpowiednią terapią.

Dzięki psychologowi zwalczymy towarzyszące prokastynacji uczucie wstydu, winy i zaniżonego poczucia własnej wartości. A to z kolei sprawi, że unikniemy większych problemów zdrowotnych, jakimi są np. depresja czy nerwica.

Jak sobie poradzić z prokastynacją?

W walce z zaburzeniem musimy nauczyć się panować nad czasem i nie dopuścić doi tego, aby stało się odwrotnie. Dlatego też warto zrobić listę rzeczy do wykonania danego dnia (tygodnia czy miesiąca) i spróbować uporać się z nimi w terminie. Warto też zacząć od terminowego wykonywania najprostszych i najmniej stresujących zadań. Dlaczego?

Otóż jeśli uda nam się zapanować nad łatwymi sprawami, poczujemy ulgę i radość, które dadzą nam pozytywną energię do walki z bardziej stresującymi zadaniami. Zróbmy też listę tzw. priorytetów, czyli zadań które są najważniejsze i konieczne do wykonania. Pracę nad nimi możemy podzielić na etapy i realizować je sukcesywnie. Dzięki temu zadanie wykonamy w terminie i bez stresu. 

Dobre sposoby na prokastynację

Aby zwalczyć prokastynację, powinniśmy także pomyśleć, jaka jest główna przyczyna odwlekania przez nas spraw. Może uda się ja wyeliminować? Może jedną z przyczyn jest włączony telefon czy powiadomienia na portalach społecznościowych, które nas rozpraszają?

Walcząc z prokastynacją możemy też zastosować metodę polegającą na wykonywaniu czynności przyjemnych, pomiędzy tymi stresującymi. Takie drobne „nagradzanie się” może nam pomóc wykonać stresujące zadanie, które najchętniej byśmy odwlekli w czasie. Oczywiście ważne jest także nasze samozaparcie oraz chęć zmian.

Dodaj komentarz